Biofarcwr ar gyfer Canser Colorectol mewn Gofal Sylfaenol
Mae’r llawfeddyg y colon a’r rhefr, yr Athro Dean Harris, y tîm o wyddonwyr yn Ysgol Feddygol Prifysgol Abertawe, wedi datblygu prawf gwaed syml a allai ei gwneud hi’n llawer haws i feddygon teulu wneud diagnosis o ganser y coluddyn – y tro cyntaf erioed i bobl ymweld â’r feddygfa gyda symptomau.
Mae’r tîm o ymchwilwyr sy’n gweithio gyda’r Athro Dean Harris yn cynnwys yr Athro Peter Dunstan, Cerys Jenkins a Rhys Jenkins. Maent wedi canfod bod gan y prawf gwaed sengl lefelau cywirdeb uchel iawn ar gyfer naill ai eithrio neu gadarnhau presenoldeb canser y coluddyn fel y gall meddygon teulu gael gwell offeryn diagnostig nag unrhyw un sydd ar gael iddynt ar hyn o bryd.
Canser y colon a’r rhefr, neu ganser y coluddyn, yw’r trydydd canser mwyaf cyffredin yn y byd, gyda 41,000 o achosion yn cael eu diagnosio yn y DU bob blwyddyn. Mae diagnosis cynnar yn cael ei rwystro gan ddiffyg symptomau “baner goch” ac yn aml nid yw cleifion yn cael diagnosis nes bod eu siawns o oroesi yn cael ei leihau’n fawr.